'พุทธศิลปิน' (บทความชื่นชม สุวัฒน์ แสนขัติยรัตย์ จากสูจิบัตร 'ธรรมปรัชญา - เทวานุภาพ') โดย พจนีย์ ตีระวนิช (ส.ค. ๒๕๕๐)

อ.สุวัฒน์ สมัยเรียนอาชีวะฯ เชียงราย ผลงานวาดเส้น อ.สุวัฒน์ สมัยเรียนอาชีวะฯ เชียงราย

สืบสานงานศิลป์ ถิ่นบรรพบุรุษ      อาจารย์สุวัฒน์ แสนขัติยรัตน์ มีเชื้อสายช่าง หรือที่ชาวล้านนาเรียกว่า "สล่า" คุณตาของเขาเป็นช่างแกะสลักไม้ที่มีฝีมือ สร้างโบสถ์วิหารตามวัดทางภาคเหนือ  โดยเฉพาะวัดในอำเภอพานหลายวัด สำเร็จด้วยน้ำมือของคุณตา ท่านมีกุศโลบายที่จะให้หลานมีใจใฝ่ศึกษางานช่าง ท่านจึงให้หลานช่วยทำงานในส่วนที่เด็กสามารถทำได้ เช่น ทาน้ำมันขี้โล้ลงบนแม่พิมพ์ หรือให้ทำงานแกะสลักง่ายๆ เช่นลายดอกพุดตาน ลายรักร้อย และลายประจำยาม เป็นต้น ท่านให้ค่าขนมเป็นรางวัล วันละ 2 บาท (ในสมัยนั้น ก๋วยเตี๋ยวชามละ 50 สตางค์) เปรียบเทียบกับสมัยนี้ (พ.ศ. 2551) ก็ประมาณ 80 บาท ทำให้เขาได้เรียนรู้และรักงานศิลปะ แม้เมื่อเติบโตขึ้น ไปศึกษาศิลปะที่เพาะช่างแล้ว ยามปิดเทอมก็กลับมาช่วยงานของคุณตา คราวนี้ไม่ใช่แค่ลูกมือ แต่คุณตาให้เป็นนายช่างใหญ่เลย ให้โอกาสขึ้นลาย เช่นลายหน้าบันและซุ้มประตูต่างๆ ได้ค่าจ้างจากคุณตาครั้งละหลายพันบาท กว่าจะเปิดเทอมก็ได้เป็นหลักหมื่น มากพอที่จะเป็นค่าเล่าเรียนและอุปกรณ์การเรียนได้ เขารู้ว่าคุณตาให้ค่าจ้างมากกว่าเนื้องาน เพราะท่านต้องการสนับสนุนการเรียน และรู้ว่าการใช้ชีวิตในกรุงเทพฯ มีค่าใช้จ่ายสูง ท่านรักศิลปะและอยากถ่ายทอดความรู้  "จากรุ่นสู่รุ่น" ด้วย ปัจจุบันท่านบวชเป็นพระมานานหลายปีแล้ว และประกาศว่าจะขอตายในผ้าเหลือง ท่านยังคงทำงานศิลปะถวายวัดอยู่ เช่นสร้างพระธาตุเจดีย์ รวบรวมสร้างเจดีย์และวิหารวัดอื่นๆ ด้วย จัดได้ว่า ท่านเป็นสถาปนิกแบบชาวบ้านล้านนา ส่วนคุณพ่อของอาจารย์สุวัฒน์ ท่านเป็นคนค้าขาย มีร้านของชำที่ใหญ่ที่สุดในตลาดใหญ่ในอำเภอพาน ท่านทำงานศิลปะและเล่นดนตรีพื้นเมืองเป็นงานอดิเรก ท่านเล่นซึงเก่ง เครื่องดนตรีของท่าน จะต้องไม่ธรรมดา ไม่เหมือนใคร ท่านแกะสลักซึงทั้งตัวเป็นรูปร่างต่างๆ สวยงามมาก ความชอบใน ความต่างที่ไม่ธรรมดานั้นได้ซึมซับลงในหัวใจของเด็กน้อยคนนี้โดยไม่รู้ตัว เขาจึงมีนิสัยที่ชอบความงามที่เป็นพิเศษ ต่างจากคนอื่นๆ และ นำความต่างนั้นออกมานำเสนอ ในรูปของศิลปะนานาที่เขาสร้างในอนาคต นอกจากคุณพ่อจะแกะสลักเครื่องดนตรีแล้ว ท่านยังชอบสลักดอกกุหลาบ วาดรูปอื่นๆ ด้วย คุณพ่อวาดรูปลงบนกระดาษเทา-ขาว ท่านไม่เคยเรียนศิลปะ แต่เคยบวชเป็นพระมานาน จนชาวบ้านเรียกขานว่า "พ่อหนาน" (วัฒนธรรมของล้านนา หากชายใดบวชพระนานหลายพรรษา เมื่อสึกออกมาเขาจะเรียกว่า "หนาน" ถ้าบวชเณรแล้วสึกออกมา เขาเรียกว่า "น้อย") ท่านอยู่วัดนานจนซึมซับความงามจากภาพจิตรกรรมฝาผนังบ้าง ประติมากรรมต่างๆ บ้าง จึงสามารถทำงานศิลปะได้ อ.สุวัฒน์ เห็นท่านทำสิ่งสวยงามต่างๆ เขาก็อยากทำตามบ้าง เป็นสาเหตุที่ทำให้เขาอยากเข้ามาเรียนศิลปะในกรุงเทพฯ

อ.สุวัฒน์ เมื่อครั้งร่วมเขียนลายสักยันต์บนร่างกายทหาร อ.สุวัฒน์ และ อ.ถวัลย์ ดัชนี พิธีเปิดนิทรรศการ "พุทธปรัชญา - พุทธานุภาพ" ในปี พ.ศ. 2546

ขอความรู้ครูบาฯ เพื่อพัฒนาฝีมือ      แม้ว่าในระหว่างที่ อ.สุวัฒน์ ศึกษาในระดับปริญญาตรีกับอาจารย์ที่มีฝีมือเป็นเลิศหลายท่าน แต่เขาก็ยังอยากจะได้ความรู้จากศิลปินใหญ่ที่ประสบความสำเร็จอย่างสูง  มาเติมเต็มอะไรบางอย่างที่เขายังค้นไม่พบ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะเขาเรียนทางสายครู รักอาชีพครู ไม่ได้เรียนสายตรงซึ่งในช่วงนั้นก็ไม่มีสายตรงในภาควิชาศิลปะไทย เขาจึงตัดสินใจเขียนจดหมายขอเข้าพบ อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี ท่านจำเขาได้ แต่เขาเขียนนามสกุลท่านผิด เขียนเป็น "ดรรชนี" ในวันที่นัดพบ ท่านจึงให้เขาคัดนามสกุลของท่าน 1,000 จบ เขาก็คัดแต่ยังไม่ถึง 1,000 จบ ท่านคงสงสารจึงให้คนมาบอกเขาเข้าไปพบ      ท่านนัดให้ไปพบเวลา 9.00 น. เขาคิดว่าต้องมาให้ตรงเวลา ถ้าไม่ตรงเวลาหรือไม่ได้นัดล่วงหน้า ท่านจะไม่สนใจ ดังเช่นนักการเมืองบางคน เครื่องบินดีเลย์ ก็ขอมาพบท่าน อยากซื้อรูป ท่านไม่ให้พบ ทั้งๆ ที่ถ้าท่านให้นักการเมืองเข้าพบก็จะได้เงินจากการขายรูป ท่านเลือกที่จะพบอาจารย์สุวัฒน์ ตามที่นัดไว้แทนเพราะอยากให้ความรู้ จนเมื่อพบกันแล้วท่านก็ให้ความรู้ ท่านเลคเชอร์ เขาอัดเทป จด ใช้สมองมาก เขาเล่าว่า ความรู้ของท่านมาก ท่านเป็นปราชญ์ เขาก็รับเท่าที่จะทำได้ ท่านพาเขาไปดูแรงบันดาลใจ, หนังสือต่างๆ และรูปที่ท่านศึกษา ท่านมีประสบการณ์สูงมาก เดินทางหลายประเทศ ท่านชี้นำวิธีคิด ท่านสอนให้รู้ว่า เส้นทำงานอย่างไร สีทำงานอย่างไร แต่ท่านทำงานที่มีสีน้อยชิ้น วิชาอย่างนี้ไม่มีสอนในมหาวิทยาลัย ท่านทำงานถึง 8 ชั่วโมงในหนึ่งวัน ทั้งที่อายุของท่านก็ไม่ใช่น้อยๆ แล้ว ท่านยังเมตตาพาเขาไปดูบ้านที่เชียงรายทุกหลัง พาไปค้นข้อมูล บ้านที่ดำนางแลมี 16 หลัง เข้าไปดูทุกหลัง ท่านดูแลเลี้ยงอาหารทั้ง เที่ยง - เย็น - ดึก พอดึกอากาศเย็นมาก ท่านอนุญาตให้ค้าง แต่เขาไม่ค้าง 3 ทุ่มยังคุยงานกันอยู่ ก่อนกลับมีคุกกี้อันใหญ่ยักษ์ เท่าถาด กับนมสด ปกติเขาไม่ดื่มนมสด จะอาเจียน แต่ในวันนั้นเขาซาบซึ้งใจในความกรุณาของศิลปินแห่งชาติท่านนี้ โดยเฉพาะคำพูดของท่านที่ว่า "อยากสอนคนที่ตั้งใจจริง  คนไม่ตั้งใจจริงสอนไปก็เปลืองน้ำลาย" เขาจึงต้องดื่มให้หมด (เวลาเขาไปประเทศฝรั่งเศส เขาดื่มนมไม่ได้ อาหารฝรั่งหลายๆอย่าง  เขารับประทานไม่ได้ จึงรับประทานแต่ไข่กับผลไม้ นอกนั้นทิ้งหมด บางมื้อคิดเป็นเงินไทยถึง 400 บาท) ความรู้ที่ได้ในวันนั้นเป็นสิ่งที่มีค่ามหาศาล และมีความหมายต่อเขาอย่างยิ่ง แม้ปัจจุบันนี้ เมื่อเขามีปัญหาติดขัดไม่ว่าจะเป็นในด้านทัศนคติ เนื้อด้านเหาของงาน ด้านเทคนิค หรือด้านสังคม เขาจะนำเทปที่อัดเสียงอาจารย์ถวัลย์มาเปิดฟัง เพื่อทบทวนสิ่งที่ท่านสอนไว้ แล้วปัญหาเหล่านั้นก็คลี่คลายไปได้

ผลงาน "กูรมาวตาร" ได้รางวัลที่ 3 จิตรกรรมบัวหลวง

ผลงาน "โลกวิวรณปาฏิหาริย์" ได้รางวัลที่ 1 เหรียญทอง จิตรกรรมบัวหลวง

"เรือนศิลป์แสนขัติยรัตน์"

ปัจจุบันอาจารย์สุวัฒน์ เปิดแกลเลอรี่ส่วนตัว "เรือนศิลป์แสนขัติยรัตน์" อยู่ที่ 24 / 6 หมู่ 11 ถ. เลียบคลอง 11 ตำบลหนองสามวัง อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี เพื่อโชว์ผลงานของเขาและอาจใช้เป็นที่สอนศิลปะให้กับผู้ที่สนใจในอนาคตด้วย      เส้นทางศิลปะของอาจารย์สุวัฒน์ยังดำเนินไปอีกยาวนาน และเขาก็ยังมีโอกาสสร้างกุศลทั้งด้าน "วิทยาทาน" และ "ธรรมทาน" อันยิ่งใหญ่ มิใช่ความภาคภูมิใจเฉพาะในส่วนตัวเขาเท่านั้น แต่เป็นความภาคภูมิใจของศิลปิน และนักศึกษาศิลปะทั้งประเทศ ที่เรามีอาจารย์ที่มี "จิตวิญญาณแห่งความเป็นครู" ผนวกกับ "จิตวิญญาณแห่งพุทธศาสนิกชน" และสามารถถ่ายทอดความรู้ความสามารถแก่ศิษย์ และมอบฝีมือประดับไว้ในศาสนสถานของประเทศไทย ซึ่งจะเป็นความงามที่ประหนึ่ง ผลิออกมาจากจิตใจของเขานั่นเอง เป็นความโชคดีของเราทุกคนที่มีคนดีประดับวงการเช่นนี้ พจนีย์ ตีระวนิช

อ.สุวัฒน์ ถ่ายภาพหน้าผลงาน ที่ เรือนศิลป์แสนขัติยรัตน์ ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2551

No Family Support. Self-Funding!

     Mr. Suwat's father wanted his son to work as anything but an artist, even though he has been witness seeing a successful artist himself. He thought that being a doctor or a policeman offered more secure future and it would also bring fame to the family, or at least being a merchant would be good enough, so that he could continue the family business. When Mr. Suwat opted to study arts at a polytechnic, his father allowed him to do so with his support. However, when Mr. Suwat wanted to further his arts degree at university level, his father rejected the thought. He wanted his son to continue with the family business while studying other things. Mr. Suwat insisted on studying arts and he left for Bangkok, and he sold away his late mother’s beloved necklace and also his first motorbike which was his pride from working with his grandfather. He met Mr. Yordchai Chalongkitjsakul, the person who sparked his ambition of becoming an artist. Bangkok was a completely different place from his hometown. He tried hard to find the venues of the various university entrance examinations but he failed more often than not. Precious time was spent and he almost depleted all his cash that he brought along. Fortunately, he managed to pass a direct admission to Poh Chang College of Arts & Crafts where he was taught by Mr. Sompong Akarawong and Mr. Soodsakorn Chaisem. With solid foundation from his teachers, and his own endless hard work, he had outperformed other students. He tried hard to create his own style of arts which his teachers sometimes disagreed but they certainly appreciated Mr. Suwat’s creativity. After graduating with a diploma, he furthered his studies majored in arts education at Rajamangala Institute of Technology (now Rajamangala University of Technology, Thanyaburi) where he met a lot of great teachers.

Impressed because of Teachers

     Back when he was young, Mr. Suwat often dreamt to become an arts teacher one day. He studied at Matthayom Phanwittayakom School (high school equivalent). The reason was he truly respected his arts teacher in high school, Mr. Kaew Janthakras, who was an arts graduate from Silpakorn University. Mr. Kaew is an example of excellent teachers who truly care for their students. He pushed some of his students hard if he saw talent in them. He even gave extra lessons free of charge on weekends so his students could learn more. His wife, Mrs. Ladda Janthakras, was a respectable teacher at the same school and always supported her husband’s charitable tasks. At the first arts competition Mr. suwat ever participated in, he won the First Price of 3,000 baht from The Communications Authority of Thailand which was considered really much for that time. That truly emboldened his passion in arts. His friends often called him "the Leader (in arts)." Mr. Kaew also went as far as to send Mr. Suwat's paint to Turkey with his own financial support.

     Teacher Kaew's generosity is well-known and he received the honourable provincial Good Man Award and was seen on TV in Channel 5. His story was also published in "Good Story of Good Man" with the support of the government to show the society how incredibly generous and kind a person can be.

     A great teacher certainly is an excellent example for his students to follow. Mr. Suwat has always had an ambition to become a teacher because he had such a great teacher as the mentor and wanted to become someone like him. After graduation from university, many people encouraged him to give up being a teacher and to become a full-time artist. However, Mr. Suwat still adheres to his ideology of becoming a great teacher like Mr. Kaew so that later generations will still benefit from his knowledge which is passed on to his students. He believed being a teacher is the greatest occupation.

Young artist in the gang of the experienced

     He met up with some famous artists in various places, especially Chiang Rai, and he had lots of opportunities to learn new things. When the Royal Princess Maha Chakri Sirindhorn visited Rai Mae Fah Luang, he had to paint tattoo on a soldier’s body (called "Sattaboriphan" : The tattoo drawing of 7-mountain). Whilst he was still a student, other painters were already very experienced teachers. Being close with them and being able to exchange their skills and styles made him able to be very knowledgeable and highly skilled later. Ajarn Thawala was a leader artist in that team.

Keep Learning to Keep Improving

     Even while Mr. Suwat was still an undergraduate student, meeting many older talented artists taught him many things which he never knew. Also, he was very willing to learn things our of his own major and so he went to look for Teacher Thawan Datchani. He spelled the teacher's name wrongly in the letter written to him and was given a lines-writing as a punishment! on the meeting day.

     Ajarn Thawala was a true master and taught him many, many things. He showed him about how lines and colours make arts work. He also brought him to various places where hundreds of paintings were studied at night. She once said "I would only teach those who are truly willing to learn or else it's just another waste of my saliva."

     At another occasion, he went to Ajarn Pratueng Emcharoen who was a master in transforming bright and powerful colours into something of cooler tones, but with complete array of colours. Mr. Suwat learned a lot of new things and he tried time and again to create his own style. His painting, which was submitted for a competition after meeting Mr. Pratueng, actually received an honour from His Majesty to be placed at the provincial principal office at Sri Saket.

     The search for knowledge did not stop with just two teachers, of course. Mr. Suwat learned dynamics of lines from Mr. Angkarn Kallayanaphong who always taught him to be up-to-date and keep improving our own selves based on past experiences. Mr. Suwat also met Ajarn Bamrung Kongsook who taught him about the condition & philosophy of Thai Art from his long experiences.  Latest he met Ajarn Chaloemchai Kositphiphat who prominently contributed and made known of the Thai Art to the society. Ajarn Chaloemchai always told him to take pride in being an artist, to believe in our own Thai heritage and not to succumb to foreign cultures nor arts galleries' money.

     Meeting up with various great teachers has strengthened his dream to become a teacher for the next generations. Also, he believed that artistry is the honour of life.

The Limelight

     Back to the time right after he was taught by Ajarn Thawala, he was still an undergraduate student and painted "Kuramawatarn" then he submitted that for Bualuang Arts Competition, which is the most prestigious award, and was awarded the Bronze Medal. Certainly, the judges were fascinated by his painting, which proved his uniqueness and talent in arts.

     Mr. Suwat graduated with a top rank of his class and after a few years of being full-time artist, he passed through teachers' test and became a teacher at Rajamangala University of Technology, Thanyaburi.With constant desire to learn more, Mr. Suwat studied for a masters' degree at SrinakharinWirot University, Prasanmitre. With the help of Ajarn Pratueng, he created his own whole new modern Thai arts style. After many trials and errors, he took part in Bualuang competition again with his "The Miracle of Lokawiworana". This time, he achieved the highest award achievable, the Gold Medal Award. He utilised spaces in the paint intelligently with warm earth-toned colours like grey, reflecting from his inner understanding of the truth in "Wattasongsarn" from the pass-away of his mother and grandmother.

The life of a Monk

     Upon achieving the highest award for a Thai culture artist, Mr. Suwat decided to become a monk atWat Chonlapratanrangsarit for a year. He was determined to truly comprehend and follow the Buddha's teachings. Through deep understanding of Buddhism, he wished to show it to people through his arts.

True Artist who Never Gave Up in Teaching

     The life of an artist who is also a teacher like Mr. Suwat used to bring him difficulties in life. As he became a prominent artist, he had to spend more and time on painting and sometimes it was conflict to the role as a teacher which is time consuming to pursue the class and follow some rule of the faculty. Many famous artists suggested that he should quite as a teacher. He almost gave up. However, he remembered Ajarn Kaew's teaching that "as a teacher and artist, not only should we create beautiful arts, but also create successful students like ourselves." Many students insisted that he should continue to teach as they felt that Mr. Suwat was such an excellent teacher and their lives would change without his guidance. Also, a guru named Ajarn Chalood Nimsamer reminded him that being a good teacher and a good artist at the same time is difficult because he had not only create a great art pieces but also have to gain the respect by the students.

     After learning better time management, Mr. Suwat continued being an arts teacher and an artist. Despite earning much more from selling his paintings than his own salary, he still loved to teach, like he has dreamt to do.

Unwavering Determination
           
     Today, being in the field of arts is not easy as there are both good and bad people in the society. When Mr. Suwat became famous, it was only natural that he would have to face others' jealousy. Due to high ego of many artists, badmouthing has become something Mr. Suwat had to get used to. He was never angry with those petty words, and was never upset by them. He always thought that a true warrior certainly must have some wounds before he wins the war. With unwavering determination and selflessness, he continued to grow as an artist.

Showcase His Own Pieces, the Proof of his Artistry

     Mr. Suwat first showcased his artistic paintings at "Buddha-Arts in Imagination" at Ahimsa Arts Centre in 1994. It was a very successful event and he gave all the proceeds from the exhibition to his father to show him "The pride prestigious of bring an artist". The second showcase in 2002, "Appreciation of the Soul", was highly successful again and he donated the proceeds to renovation of Arts Centre at Panyanandaram Temple. Later, with the teaching of the great 5 teachers, he added sculpturing into his Thai arts and his arts improved to even greater level. With additional supervision from Ajarn Bamroongsak Kongsook, the guru of Buddhist heritage, he was both a teacher and a friend of Mr. Suwat's and based on this improvement, he held the third exhibition of his arts "Buddha Philosophy - The Power of Buddha" in 2003 which he spent 2 years in preparation. It was even more successful than the first two and collectors and reporters flocked to the exhibition to purchase his pieces and to publish stories about himself and his arts.


     This year, the Arts Exhibition of Thamma-Prachaya and the Power of Deva 2007, aims to present to the audience two themes, namely: the core of Buddhism; and the superstitious miracles of the angels and gods of Brahma. The beliefs were based from India and passed down to Thai people through our ancestors. Buddhism teaches us to do good deeds so good things will happen as a result, while Brahma teaches people to pay proper respect to the various gods and angels so that good things will happen as well.

     The combination between superficial superstition and deep understanding of things of the two religions certainly leads Mr. Suwat to create such a unique art that will transcend the religious faiths to the audience. This exhibition will showcase Mr. Suwat's skills in not only painting, but also wood sculpturing and Lanna cultures (Northern Culture). The style will be of "high relief".

Being Proud of the Past Inspires Better Tomorrow

     Throughout the long time Mr. Suwat has lived with arts and so much effort has been put into his arts, he has certainly faced some failures, but most of the time he was successful and achieved highly praised awards. Three of his creations are kept at the Office of the National Museum, Hor-Silpa were his greatest pride of life.

The three paintings are: "Phra Preecha samart Rart Rom-Yen"; "The Miracle of Pair No.2"; and the 3^rd painting titled "Buddhanu Sati".

     Achieving such an honour certainly inspires the young artist further to be one of the greatest artist and teacher in the kingdom. Currently, he had am opportunity to design and supervise the construction of the gate for the "Wihara", the place to establish The Sleeping Buddha at Wat Phaphugorn at Udonthani province.This 'Phra non pang Parinippan' is designed and sculptured by  Ajarn Naris Rattanawimol on the marvellous Italian White Carara granite. Then 'Phra Lokuttara' designed and created by Ajarn Chaloemchai Kositphiphat and the 'Thosa Bharamee' picture is under the control of Ajarn Bamroongsak Kongsook. The four are indeed ones of the greatest artists in this era.

     The one who asked him to do the above mentioned job was Mother Piyawan Weerawan. He was very touched by her kindness and her willingness to pass on her knowledge to him. It was his birthday when she requested for him to make the temple gate. It was miraculous in the sense that he was paying respect and offering meals to monks and prayed for his birthday wish that he wanted a job related to Buddhism. It was as if a dream has come true on that very same day. The gate creation project therefore became his greatest birthday present ever. In order to raise the funds for the project, he allowed the licensed printings of 10 of his paintings to be sold to faithful Buddhists and people. The money earned through the fund-raising would also be used to build a Buddha statue. Mr. Suwat worked on the project with happiness and without any pressure and with the support of Mother Piyawan who once told him, 'Whenever you face any opportunities in life, grab it and always put in your best effort to do it flawlessly. Only being able to do that would make you feel that your have truly achieved something". Not only that, Mr. Suwat found that he could really trust his team-mates and they also believed in Mr. Suwat's ability.

     Today, Mr. Suwat has his own arts gallery titled "Ruensilp Sankattiyarat", which is located at 24/6 Moo. 11, Liebkrong Street, Tumbol Nongsamwang, Umper Nongsue, Prathumthani province.

     Mr. Suwat's path of artist is still endless. He still has various opportunities to do good deeds through both imparting on his knowledge and passing on his religious knowledge and belief to others. Those are not only his own pride but the pride of being a true artist. We have such a wonderful teacher like Mr. Suwat who has both the souls of being a true teacher and of a Buddhist at heart. He is able to impart his knowledge and skills to his students, and to leave behind many of his creations in important historic temples and museums for the later generations. It is very fortunate for us to know that there is still an excellent teacher existing in this world.


Phodjanee Teerawanich