กฤษณะ เขียน : 'จิตรกรไส้แห้งรุ่นอาวุโส อังคาร กัลยาณพงศ์..!!!!!' (๕ ตุลาคม ๒๕๕๒)

ผลงาน : หน้าหญิงสาว
ศิลปิน : อังคาร  กัลยาณพงศ์
เทคนิค : วาดเส้นเกรยองบนกระดาษ
ขนาด : 29.9 x 42 ซม.
ปีที่สร้าง : 2000
แนวคิด : ได้แรงบันดาลใจจากรสวรรณคดี และแบบแผนของศิลปกรรมไทย ภาพลายเส้นนี้ ได้คลี่คลายแปรเปลี่ยนไปตามเทคนิคของวัสดุ ที่นำมาใช้กับจินตนาการ ที่มีฐานอันซาบซึ้งในงานศิลปกรรมไทย ได้สร้างให้งานจบสมบูรณ์ ในตัวเองอย่างมีชีวิตชีวา แฝงด้วยจิตวิญญาณส่วนตัว
นิทรรศการ : นิทรรศการแสดงผลงาน คณาจารย์คณะมัณฑนศิลป์ ครั้งที่ 3 ปีการศึกษา 2543
ที่มา : www.era.su.ac.th

      ได้อ่านคอลัมน์เล็กๆ ในหนังสือพิมพ์ฉบับหนึ่ง ขึ้นหัวได้ถึงอารมณ์ว่า "จิตรกรไส้แห้งรุ่นอาวุโส อังคาร กัลยาณพงศ์" ด้วยความเป็นจิตรกรไส้แห้งรุ่นหนุ่ม จึงอดไม่ได้ที่จะเปิดเข้าไปอ่าน.... ในเนื้อความได้กล่าวถึงความอัตคัด ฝืดเคืองเพราะขายผลงานไม่ค่อยได้ สวนกับคำร่ำลือที่ว่าขายงานได้เป็นกอบเป็นกำ มิหนำซ้ำท่านและภรรยาในปัจฉิมวัย ก็มีโรคภัยเบียดเบียนตามธรรมดาโลก ก็เลยต้องเข้าออกโรงพยาบาลเป็นประจำต้องเสียค่าใช้จ่ายมากพอดู เฮ้อ....อ่านแล้วก็รู้สึกเห็นใจ และสะท้อนความรู้สึกอะไรบางอย่างกับ จิตรกร-มหากวีอาวุโส ผู้ที่สามารถเรียกได้อย่างเต็มปากว่า "ตัวจริง" ของวงการศิลปกรรมและวรรณกรรมของไทย

      ไม่ใช่เพียงเพราะความไส้แห้งเหมือนกันเท่านั้น ที่เร้าให้ผมเขียนบทความนี้ แต่เป็นเพราะผมเองมีความนิยมชมชอบท่านอังคาร มาตั้งแต่ยังเป็นนักศึกษา ด้วยบุคลิกลักษณะพิเศษในงานจิตรกรรม ซึ่งแสดงออกถึงความเป็นไทยมิใช่ตื้นเขินเพียงรูปแบบ แต่มันสำแดงมาจากจิตวิญญาณส่วนลึกของท่าน ทำให้ผลงานของท่านมีพลังดึงดูดที่พิเศษที่สุด มันน่าสนใจจริงๆ ที่งานศิลปะไทยที่ดูคล้ายจะเป็นงานประณีตศิลป์และภาพเล่าเรื่อง ท่านอังคารสามารถใช้สื่อถึงความรู้สึกระดับลึกได้อย่างอัศจรรย์

      เพราะท่านอังคาร ทำให้จิตรกรน้อยอย่างผมต้องตระหนักถึงการสร้างสรรค์งานศิลปะไทย ที่คำนึงถึงการพัฒนาด้านจิตวิญญาณภายในก่อน เป็นจิตวิญญาณที่มีการรับรู้และสร้างสรรค์แบบจิตรกร  ซึ่งมี  "ความดี" และ "ความงาม" เป็นเสาหลักแห่งใจ พัฒนาภูมิรู้ไม่ใช่แค่ระดับสมอง แต่มันต้องเป็นการรับรู้เข้าไปในจิตใจ และแสดงสิ่งเหล่านั้นออกมาอย่างเที่ยงตรงตามบุคลิก รสนิยม และจินตนาการที่สั่งสมฝึกปรือมา ฟังดูยากๆ ยังไงชอบกล สรุปแล้วถ้าพูดตามภาษาปากง่ายๆ ก็คือ เป็นจิตรกรที่ซื่อตรง " คิด พูด ทำ ในสิ่งเดียวกัน " โดยมีหลักยึดในใจ (ความดี,ความงาม)

     คนจริง   คิดจริง   พูดจริง   ทำจริง  
จิตรกรจริง   คิดจริง (จากจิตใจ)   พูดจริง (บรรยายสิ่งที่บ่มเพาะในจิตใจ)   สร้างงานจิตรกรรมก็จริง
จิตรกรไม่จริง   คิดไม่จริง (แค่อ่านผ่านอักษร)   พูดไม่จริง (แค่จำเขามา)   สร้างงานจิตรกรรมก็หลงไปกันใหญ่

      ผลงานจิตรกรรมฝาผนังของท่านอังคาร ที่วัดศรีโคมคำ จ.พะเยา นั้นผมไม่เคยลืม (ความรู้สึกนะ รูปแบบอาจเลือนๆ ไปบ้าง) แค่ภาพเทวดา ดวงดาว และจักรวาล มันมีพลังงานมหาศาลจริงๆ อยู่ในนั้น มันมีชีวิตและขยับได้ ท่านสามารถทำได้โดยใช้แค่เส้น น้ำหนักของสีแดง และพื้นที่ว่างเท่านั้น ทำให้นึกถึงงานของครูช่างสมัยก่อน (ก่อนรัตนโกสินทร์) ที่สามารถสำแดงพลังผ่านเส้นสีได้อย่างพิสดาร

      และเมื่อปีที่แล้วบนเวทีกลางถนนหน้ากระทรวงศึกษาธิการ คืนหนึ่งกลางสายฝน จิตรกร-มหากวีผู้เฒ่า อังคาร กัลยาณพงศ์ ได้ร่ายโคลงที่รจนามาโดยเฉพาะและบทสวดมนต์อาราธนาพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ ให้เป็นกำลังใจ และปกปักรักษาพี่น้องผู้มีความกล้าทางจริยธรรม คนเรือนหมื่นสงบนิ่ง พนมมือรับพร เสมือนได้รับการประสาทพรจากพระเถระ ภาพผู้เฒ่าวัย 82 ปี แต่งกายชุดขาว คล้องสร้อยอำพันเหลืองอร่าม ไร้การเสแสร้ง และไร้มารยา หอบสังขารอันร่วงโรย ด้วยคำยืนยันว่าท่านต้องมาร่ายโคลงด้วยตนเอง เพื่อเป็นขวัญเป็นกำลังใจแก่ผู้ต่อสู้เพื่อความเป็นธรรม น้ำตาผมคลอด้วยความตื้นตันอย่างที่สุด และภูมิใจที่สุดที่อย่างน้อยผมก็มีทัศนคติร่วมกันกับจิตรกรที่ผมรักและเทิดทูนที่สุดคนหนึ่ง

      หวังว่าจิตรกรหรือนักศิลปะทั้งหลายได้ทบทวนดูตนเองกันบ้างว่าเป็น "ตัวจริง" กันบ้างหรือเปล่า "คิด พูด ทำ ในสิ่งเดียวกัน บนหลักแห่งความดีและความงาม" มันอาจดูไม่ดีดูไม่ก้าวหน้าตามโลกนิยม แต่ผมว่ามันมีค่าที่สุด บริสุทธิ์ที่สุด ในสถานการณ์เป็นจิตรกรในภพชาตินี้


M&W
4 ตุลาคม 2552

Back to Top


  |  Biography  |  Gallery  |  Artist' talk  |  
   
  Copyright © 2007-2013 Thaksinawat.com  All rights reserved.  Create & Maintained by JitdraThanee.com  (best viewed :1024x768 pixels)